دامداری بهعنوان یکی از قدیمیترین مشاغل علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی در تولید گوشت، پشم مناسب برای صنایع نساجی، چرم، تولید محصولات لبنی مانند شیر، ماست، کره و کود حیوانی برای کشاورزی نقش اساسی دارد.
به گزارش اختر شرق؛ این روزها حرفه دامداری در تربتجام با توجه به خشکسالی بیسابقه و گرانی شدید نهادههای دامی حالوروز خوشی ندارد و با مشکلات بسیاری دستبهگریبان است، تنگناهایی که به گفته دامداران امان آنان را بریده و به مانع بزرگی برای استمرار فعالیت در این بخش تبدیلشده است. کمبود و گرانی نهادههای دامی ازجمله مشکلات مهم دامداران است که به دنبال استمرار خشکسالی و کاهش بارندگی و کمبود شدید علوفه در مراتع برشدت آن افزودهشده است بهطوریکه دامداران در تأمین علوفه موردنیاز دامهای سبک و سنگین خود با تنگناهای بسیاری مواجه هستند و بسیاری از دامهای خود و حتی دامهای مولد را به دلیل افزایش هزینههای دامپروری روانه کشتارگاه و باقیمت بسیار اندک به دلالان میسپارند.
وضعیت دامپروری روزگار خوشی ندارد
یکی از دامداران نصرآباد وضعیت دامداری را در حال حاضر مثبت ارزیابی نمیکند بیان کرد: بنده تعداد ۳۰ رأس گاو داشتم در حال حاضر این تعداد رسیده به شش رأس و دلیل آنهم این است که به وضعیت دامداری توجه نمیگردد شیر را از ما به ازای هر کیلو ۴۵۰۰۰ ریال خریداری میکنند و به ازای هر کیلو شیر تحولی ۵۰۰ گرم خوراک تحویل میدهند و اکنون ضمن اینکه قیمت شیر افزایش نیافته است در مقابل مقدار خوراک تحویلی از ۵۰۰ گرم ۳۰۰ گرم کاهشیافته است.
رضا افضلی گفت: شیراز قرار کیلویی ۴۵ هزار ریال از ما خریداری میکنم و خوراکی که ما تحویل میدهند درازای هر کیلو ۷۰ هزار باشد و با این مشکلات اصلاً نمیتوانیم دامداری کنیم هزینه تهیه خوراک از بازار آزاد هم با توجه به مبالغ بالا مقدور نیست و تاکنون به دلیل همین مشکلات مجبور شدیم هر زمان که با کمبود خوراک مواجه شویم یکی از دامهای خود را به فروش رسانده و صرف نگهداری دیگر دامها کنیم درواقع نگردید و بهجای رسیدیم که از مجموع ۳۰ رأس تنها شش رأس دیگر برایم باقیمانده است.
یکی دیگر از دامداران منطقه بالاجام میگوید ۵۰ رأس دام سنگین داشتم و از این طریق گذران زندگی میکردیم اکنون سهمیه خوراک دامهای ما خیلی کم شده یعنی به نصف تقلیل یافته است و سهمیهای که به دامها اختصاص داده میشود اصلاً جوابگوی نیاز دام ما نمیباشد موتور بهطوریکه اکنون از ۵۰ رأس دام سنگین که من داشتم این تعداد به پنج رأس دام رسیده است آیا این عدالت است شیر را از ما کیلویی ۴۵ هزار ریال خریداری نمایند و در مقابل خوراک را درازای هر کیلو ۷۰ هزار ریال به ما بفروشند تازه شیری که درازای هر کیلو ۴۵ هزار ریال خریداری میکنند کیلویی ۲۰ هزار ریال بابت کرایه پرداخت میکنیم که با این تفاصیل هر کیلو شیر تحویلی ماه به مبلغ ۴۳ هزار ریال میشود اکنون هر کیلو دوغ شده ۷۰ هزار ریال هر بطری نوشابه یک لیتری شده ۱۴ هزار تومان ولی قیمت شیر همان مبلغ ۴۵ هزار ریال که بوده افزایشیافته است متولیان چرا به صنعت دامداری توجه نمیکنند.
حکایت تأسیس یک دامداری
هادی غدیری فارغالتحصیل رشته بهداشت دام و طیور عنوان کرد: بنده تا سال ۹۲ در مشهد دریک کارخانه صنعتی شاغل بودم و الحمدالله… از یک زندگی تقریباً مرفه ای برخوردار بودم از زمانی که رهبر معظم انقلاب سال تولید و حمایت از تولیدات داخلی را نامگذاری کرد زندگی خود را در مشهد رها کرده و برگشتم به زادگاهم روستای کلاته بزرگ از توابع بخش نصرآباد تربتجام و یک گاوداری صنعتی با تمام امکانات تأسیس کردم و ۱۰۰ رأس دام را ریختم در این دامداری ولی متأسفانه به دلیل بیتدبیری مسئولان به صنعت دامپروری و بالا بودن هزینههای خرید نهادهها اکنون این تعداد ۱۰۰ رأس دام سنگین من به تعداد هفت رأس رسیده است و همه را به خاطر تهیه آذوقه و هزینههای آب، برق و … فروختم و اکنون هم مجبور میشوم این هفت رأس دام را هم بفروشم و یک سواری خریداری و مجدداً به مشهد برگردم و در یک اسنپ کارکنم.
وی گفت: مسئولین بهجای حمایت از صنعت دامپروری آمدند خوراک هر رأس دام که به ازای هر کیلو شیر تحولی ۶۰۰ گرم خوراک تحویل میدادند آن را رساندند به ۳۰۰ گرم در روز که این مقدار میشود یکچهارم خرج دامها و مابقی را من دامدار میبایستی بهصورت آزاد از بازار و با مبالغ هنگفتی خریداری کنم و این برای ما دامداران مشکل نیز هست.
غدیری در پایان خاطرنشان کرد: اگر مسئولین همت کنند و به صنعت دامپروری رسیدگی کنند که خوب و اگر نتوانند نیاز دامداران را برآورده سازند روزی خواهد رسید که برای تهیه گوشت در کشور با مشکل مواجه شویم.
خشکسالیهای پیدرپی و کمبود علوفه
مسئول اداره تولیدات دامی جهاد کشاورزی تربتجام بابیان اینکه در تربتجام ۴۱۲ هزار دام سبک ۱۵ هزار دام سنگین وجود دارد در رابطه با مشکلات و کمبودهای نهادههای دامی، در گفتگو با خبرنگار اختر شرق عنوان کرد: بیشترین مشکلاتی که در حال حاضر ما با آن مواجه هستیم یکی خشکسالیهای پیدرپی با توجه به کاهش میزان بارندگی در این منطقه است که باعث شده علوفه دام دچار کمبود گردد و این کمبود علوفه تأثیر مستقیم داشته باشد روی تولیدات دامداران خصوصاً دام سبک چون دام سبک ما وابسته به مراتع میباشند و بهشدت آسیب دیدند و این کمبود علوفه باعث گردیده که دامداران با کمبود شدید مواجه و دامهای آنها دچار کاهش وزن گردند و درنهایت دامداران دامهای خود را روانه کشتارگاه آنهم با وزن پایین نمایند.
نهادههای تخصیصی ۳۰ درصد نیاز دامها را تأمین میکند
علیاصغر یعقوبی بیان کرد: دومین مشکل هم بدینصورت میباشد چون خوراک موردنیاز دام شهرستان خصوص دام سنگین وابسته به خارج است یعنی ما ذرت، جو و سویا را از خارج کشور با ارز ۴۲۰۰ خریداری میکنیم و مواد خریداریشده در انبارهای بنادر دپو میشوند تا زمانی که دامداران پول را پرداخت نمایند و از زمانی که پرداخت مینمایند تا زمانی که نهادهها به آنان تحویل میگردد حداقل یک الی دو ماه زمان میبرد و علاوه بر این، مشکلات حملونقل هم خود حکایت دیگری را نیز دارد و با توجه به اینکه نهادهها با ارز ۴۲۰۰ تخصیص داده میشود خیلی با کمبود مواجه میشویم یعنی بهاندازه نیاز دام ما نهادههای سهمیهای با ارز ۴۲۰۰ وارد کشور نمیشود و این نهادههای سهمیهای که به شهرستان تعلق میگیرد تنها ۳۰ درصد نیاز دامها را تأمین میکند ۷۰ درصد دیگر نیاز دامها را میبایستی دامداران با هزینههای بالاتری از محل دیگری تأمین کنند و با توجه به خشکسالی که وجود دارد این مشکلات عدیده برای دامداران به وجود آورده و درنهایت اعتراضات آنان را به دنبال داشته است.
وی ادامه داد: ماهیانه در حدود ۱۲۰۰ تن نهادههای دامی بین دامداران دامهای سبک و سنگین شهرستان توزیع میکنیم و چون سهمیه نهادههایی را که بین دامداران در خردادماه جاری توزیع نمودیم مقدار آن نسبت به اردیبهشت ما کاهش محسوسی داشت این اعتراضات دامداران را نیز به دنبال داشته است و میزان تقسیم نهادههای دامی ما در تربتجام بدینصورت میباشد که ۶۰ درصد آن به دامهای سنگین تخصیص داده میشود و ۴۰ درصد به دامهای سبک که میزان خوراک هر رأس دام سنگین پلاک شده با توجه به میزان نهادههای تحویلی به این شهرستان بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم است و برای دامهای سبک پلاک شده پنج کیلوگرم. با توجه به این معضلات چون دامداران دوام نگهداری دام سبک را ندارند و دولت هم نمیتواند نهادههای موردنیاز دام را تأمین کند دامداران مجبور میشوند که دامهای خود را بهسوی کشتارگاه هدایت نمایند چون به علت بهای سنگین نهادهها در بازار آزاد دامداری برای دامداران مقدور بهصرفه نیست و بر اساس آماری که ما از کشتارگاه دریافت کردیم روزانه چیزی در حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ رأس دام در کشتارگاه ذبح میگردند درحالیکه استاندارد آن خیلی کمتر از این تعداد است.
یعقوبی گفت: در سنوات گذشته که وضعیت دامداری خوب بود اصلاً بره ماده در کشتارگاهها ذبح نمیگردید یا اگر هم میشد خیلی کم بوده است درحالیکه امروزه ۳۰ درصد دام ذبحشده در کشتارگاه به دامهای مولد اختصاص دارد و با این وضعیت حال حاضر در صنعت دامداری کاری هم از دست ما برنمیآید.
اختصاص سهمیه بر اساس تعداد رأس دام
یعقوبی در پایان خاطرنشان کرد: یک مشکل اساسی دیگری که ما در تربتجام داریم این است که میزان بارندگی در این شهرستان نسبت با بعضی دیگر از شهرستانها کم است و متأسفانه استان هم که سهمیهای را به تربتجام تخصیص میدهد بر اساس تعداد دام شهرستان است و این پارامتر ضریب بارندگی نیز در نظر گرفته نمیشود که در این رابطه ما مکاتباتی را با فرمانداری شهرستان و همچنین استان داشتیم و اعلام نمودیم به شهرستانهایی همچون تربتجام که میزان بارندگی کمتری داشته است و در مراتع هم هیچگونه علفی وجود ندارد که دامها چرا نمایند یک مقدار سهمیه نهادههای دامی ما را بیشتر نسبت به دیگر شهرستانهایی که از میزان بارندگی خوبی برخوردار بودند در نظر بگیرند که متأسفانه هنوز هیچگونه پاسخی را دریافت ننمودهایم.
خبرنگار: مهدیه اعلمی