مهدی عبایی خراسانی و هادی هادی زاده در سلسله جلسات تبارشناسی و آسیب‌شناسی جریان اصلاحی پس از انقلاب اسلامی که در دفتر جامعه زنان انقلاب اسلامی خراسان رضوی به مناظره پرداختند.
به گزارش اختر شرق؛ مهدی عبایی خراسانی در سلسله جلسات تبارشناسی و آسیب‌شناسی جریان اصلاحی پس از انقلاب اسلامی که در دفتر جامعه زنان انقلاب اسلامی خراسان رضوی برگزار شد در رابطه با تعریف از ماهیت و مفهوم اصلاح‌طلبی اظهار کرد: در ارتباط با اصلاح‌طلبی یکی از مشکلات عمده این است که اصلاح‌طلبی در ابتدای بروز و ظهور خود که بخشی از میراث عظیم چپ را بر دوش می‌گرفت بازتعریفی بومی‌شده در کشور را برای خود ارائه نداد. بومی شدن؛ یعنی اصلاح‌طلبی در چارچوب‌های نظری دارای تعریف است و ممکن است همه این تعاریف در چارچوب بومی صدق نکند.
وی ادامه داد: بنابراین حق این بوده که اصلاح‌طلبی پس از یک دوره یک‌ساله که چالش‌های فکری مربوط به انقلاب را پشت سر گذاشته، منشور و مانیفستی از خود ارائه می‌‌داده و بر اساس آن گام‌های بعدی را برمی‌داشته است. درواقع باید بگویم این تعریفی است در باب فعالیت بیست‌وچندساله اصلاح‌طلبی.
وی افزود: باید بگویم اصلاح‌طلبی عبارت است از پایبندی به تغییرات تدریجی در جامعه بر اساس مجموعه‌ای فکری که نسبت به گذشته و حال نقد داشته و امیدوار باشد با نقدی که ارائه می‌دهد جامه به‌تدریج رو به بهبود باشد این‌یک منتجه از تعاریفی است که اصلاح‌طلبی در این مدت ارائه داده است.
اصلاح‌طلبی معتقد است تغییرات باید در جهت عدالت اجتماعی و آزادی باشد
عبایی خراسانی ادامه داد: سه عامل در بازتعریف اصلاح‌طلبی وجود دارد نخست اینکه ایجاد تغییرات اصلاح‌طلبی ایستایی ندارد؛ یعنی زمانی که حرکت می‌کند حرکتی در جهت تغییرات است. محتوای اصلاح‌طلبی می‌گوید که تغییرات باید در جهت عدالت اجتماعی، آزادی و پایبندی به روش‌های دموکراتیک باشد. از سویی دیگر بایستی این تغییرات تدریجی باشد؛ یعنی در چارچوب اصلاح‌طلبی به دنبال تغییرات آنی، فوری و همراه با خشونت نیستیم. اگر بخواهیم اصلاح‌طلبی را نقد کنیم بایستی در همین چارچوب‌ها این کار را انجام دهیم.
انقلاب بایستی آرام باشد
در مقابل هادی هادی زاده در تعریف اصلاح‌طلبی بیان کرد: ازجمله سیاست‌های آقای بازرگان، انقلاب باید آرام باشد، بود. درواقع ایشان معتقد بود ما سیاست گام‌به‌گام داریم؛ بنابراین من از آن دوره به‌عنوان یک طرفدار انقلاب دچار زاویه شدم.
پس از دو ماه روی کار آمدن دولت موقت نیاز به اصلاحات احساس شد
عضو نهضت آزادی تشریح کرد: زمانی نیاز به اصلاحات ایجاد شد که داشتیم از شعارهای ابتدایی انقلاب فاصله می‌گرفتیم من به‌شخصه معتقدم یکی از این موارد زمانی بود که دانشگاه‌ها را بستند و این توقف دانشگاه به درازا کشید حال‌آنکه قرار نبود دانشگاه‌ها چند سال تعطیل شوند. هرچند که دانشگاه نیاز به اصلاح داشت اما به نظر من به بیراهه رفت. من معتقدم پس از دو ماه روی کار آمدن دولت موقت نیاز به اصلاحات احساس شد.
عبایی خراسانی در پاسخ به این پرسش که تبار جریان اصلاح‌طلبی در دوران پسا اصلاحات را توضیح دهید بیان کرد: اگر بخواهیم تبارشناسی چپ را بررسی کنیم نیازمند مطالعه‌ای علمی هستیم. ما به تجربیات پیشینیان خود پایبند نبودیم به تجربیاتی که گروه محدودی بامشی چریکی در داخل کشور برای ما به ارث گذاشته بودند و در سال ۱۳۵۵ توسط رژیم قلع‌وقمع شدند. ذهنیت‌های ایدئالیستی در جریان چپ وجود داشت از سوی دیگر همین ذهنیت‌ها نقد هم می‌شد؛ یعنی حزب توده برای چریک‌های فدایی نقد می‌کردند. درواقع این‌ها میراثی بوده که از دوران مشروطه به ما رسیده است.
باید پس از مشروطه به دنبال اصلاحات می‌رفتیم
مسئول حزب اتحاد ملت در خراسان رضوی افزود: از دیدگاه من ما باید پس از مشروطه به دنبال اصلاحات می‌رفتیم اما گام‌های اشتباهی برداشتیم و از سال ۱۳۷۳ تصمیم گرفتیم مسیر را تغییر دهیم.
هادی زاده در مقابل چنین تشریح کرد: ازنظر من اینکه گفته می‌شود سال ۱۳۷۶ سال شروع اصلاحات است، درست نیست. به نظر من سردمداران این خط آن‌طور که باید قدر خود و قدر رأی مردم را نداشتند. باید بیان کرد که قبل از این دوره نهادهای انتصابی آن‌قدر قدرت نداشته و نظارت استصوابی نیز وجود نداشت همچنین انتخابات دومرحله‌ای نشده بود.
عبایی خراسانی در پاسخ به این پرسش که آسیب‌شناسی اصلی اصلاح‌طلبی چیست توضیح داد: چند گزاره در مورد اصلاح و انقلاب در ایران وجود دارد پرسش اینجاست که چرا اصلاحات در کشور ما این‌چنین ضعیف و نحیف بوده است. گفتنی است خیل عظیمی که از زندان استبداد بیرون آمدند به اصلاحات رسیدند، اما دلیل ضعیف بودن پیکره اصلاحات بحثی طبقاتی دارد. پرسش اینجاست چرا بورژوازی ملی در ایران ضعیف است. درواقع در دوران مرحوم مصدق نیز همین‌گونه بوده است؛ چراکه سرمایه‌داری ملی در کشور ما ضعیف بود و درنهایت در کودتای ۲۸ مرداد بورژوازی ملی جمع شد.
اصلاح‌طلب‌ها در این سال‌ها باید منشور و مانیفست می‌نوشتند
مسئول حزب اتحاد ملت خراسان رضوی بیان کرد: اصلاح‌طلب‌ها در این سال‌ها باید منشور و مانیفست می‌نوشتند و هرکدام از احزاب اصلاح‌طلب دیدگاه خود را نسبت به اصلاح‌طلبی موجود در کشور ارائه می‌دادند اینکه شعارهای اصلی موردنظرشان چیست؟ و باید بر اساس منشور اصلاح‌طلب در انتخابات با بخشی از محافظه‌کاران جناح راست ائتلاف کنند و با بخشی دیگر این کار را انجام ندهند. درواقع بایستی این مسائل از قبل انجام می‌شد و اصلاح‌طلب‌ها بر اساس خط‌مشی عمل می‌کردند.
شورای نگهبان بعضی از مصوبات مجلس را رد کرده به این دلیل که با مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی همخوانی ندارد
هادی هادی زاده در پاسخ به این پرسش ادامه داد: یکی از مشکلات اصلاح‌طلبی کم‌آوردن نیروهای اصلاح‌طلب به نظر من میزان زیادی به دلیل کمبود جسارت بود. امروز صریحاً مطرح‌شده اگر لوایحی که در تشخیص مصلحت باقی‌مانده تصویب نشود وضعیت ما بدتر می‌شود. حال‌آنکه طبق قانون اساسی جز مجلس شورای اسلامی هیچ‌کس حق وضع قانون ندارد. این در حالی است که شورای نگهبان بعضی از مصوبات مجلس را رد کرده به این دلیل که با مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی همخوانی ندارد حال‌آنکه شورای عالی انقلاب فرهنگی هیچ جایگاه قانونی ندارد یعنی سازمان آن به تصویب مجلس نرسیده است.
خبرنگار: سارا ایزدخواه
Visits: 13
