پس از ثبت مهارت هنرهای ساختن و نواختن دوتار در چهاردهمین نشست سازمان یونسکو در کلمبیا، نخستین جشن این رویداد در کشور، در شهرستان تایباد با هنرنمایی بیش از یک‌صد هنرمند دوتار نواز و دوتار ساز برگزار شد.
به گزارش اختر شرق؛ دوتار قدمتی به قدمت تاریخ دارد، سازی که از دیرباز در دست مردمان سخت‌کوش ایران، علی‌الخصوص خراسان بزرگ بوده و شریک غم و شادی آن‌ها بوده است. هنر ساختن و نواختنش سینه‌به‌سینه از پدر به فرزند منتقل‌شده و حالا جزو میراث جهانی شده است. شهرستان تایباد، به‌عنوان یکی از قطب‌های عرفانی، ادبی، فرهنگی و هنری خراسان بزرگ از دیرباز تاکنون، در این هنر صاحب شهرت و آوازه بوده و حالا با ثبت جهانی هنر ساختن و نواختن دوتار، شور و شوقی وصف‌ناشدنی در بین هنرمندان این شهرستان به وجود آمده است. شوقی که در «جشن ثبت جهانی» این هنر کاملاً مشهود بود. شوقی که باوجود بی‌توجهی اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی به‌عنوان متولی هنر ساختن و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی به‌عنوان متولی هنر نواختن این ساز تاریخی، شبی به‌یادماندنی خلق کرد.
هنرنمایی بیش از یک‌صد هنرمند تایبادی در شب جشن دوتار
بیش از یک‌صد هنرمند دوتار نواز تایبادی در شب جشن دوتار در تالار وحدت مجتمع فرهنگی و هنری مفاخر تایباد بیش از سه ساعت برای همشهریان مشتاق خود خواندند و نواختند و همچنین هنر ساخت ساز دوتار را به نمایش گذاشتند.
خلیل شیری، مدیر انجمن موسیقی شهرستان تایباد در این خصوص به خبرنگار اختر شرق اظهار کرد: هدف از برگزاری این مراسم پاسداشت پدران و مادران هنرمند ما بود که باوجود مشقت‌های فراوان، این هنر ارزشمند را تا امروز حفاظت کرده و حالا تحویل نسل جوان تایباد که حتی، ازاین‌پس جهانیان دادند. با ثبت جهانی دوتار وظیفه ما به‌عنوان هنرمند نوازنده و یا سازنده این ساز بسیار سنگین‌تر است. از حالا این میراث اجدادی ما، یک میراث جهانی است که باید به بهترین شکل ممکن حفاظت شود.
وی تأکید کرد: هنرمندان بی‌ادعای تایبادی بارها در اجراهای مختلف داخلی و خارجی در معرفی این ساز ارزشمند به مردم ایران و جهان کوشیده‌اند و در این برنامه با حضور خانواده یکی از بزرگان موسیقی ایران و خراسان از سردیس استاد نظر محمد سلیمانی رونمایی شد و در محل مجتمع مفاخر نصب خواهد شد. نظر محمد سلیمانی در حقیقت پدر دوتار جنوب خراسان در دوره معاصر بوده است.
یک اثر سهم خراسان از میراث جهانی
عبدالرحیم تاج محمدی، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان تایباد نیز در گفتگو با خبرنگار اختر شرق گفت: ۲۴ اثر از کشورمان در فهرست میراث جهانی قرار دارد که سهم خراسان رضوی قنات قصبه گناباد است.
وی با اشاره به آسباد های نشتیفان که پروژه مطالعاتی آن به انجام رسیده و در نوبت ثبت جهانی قرار دارد، اظهار داشت: آنچه خبر خوش برای هنرمندان تایبادی و خراسانی است، ثبت جهانی مهارت هنر ساختن و نواختن دوتار هست. میراث ناملموس مهارت ساختن و نواختن دوتار ایران در چهاردهمین نشست یونسکو که در شهر بوگاتا پایتخت کشور کلمبیا برگزار شد به‌عنوان چهاردهمین میراث ناملموس کشورمان به ثبت رسید و به همین دلیل در تایباد جشن ثبت جهانی دوتار برگزارشده است، چراکه دوتار در خراسان جایگاه خاص دارد و تایباد یکی از پایگاه‌های مهم دوتار ایران است.
تایباد، قطب موسیقی مقامی خراسان
عباس برزو رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تایباد همچنین در گفتگو با اختر شرق بابیان اینکه موسیقی در تایباد قدمتی دیرینه دارد، اظهار داشت: نمی‌توان دوتار را از تایباد گرفت، چراکه هنر ساختن و نواختن این ساز، هم عمر این خاک است و امروز جوانان و نوجوانان تایبادی، به سبک پیشینیان خود، مقام‌های موسیقی را به بهترین شکل اجرا می‌کنند که گواه این ادعا، کسب مقام‌های متعدد در جشنواره‌های مختلف علی‌الخصوص جشنواره موسیقی جوان است.
برزو بابیان اینکه در خراسان، نگاه به موسیقی مقامی تایباد باید ویژه‌تر باشد، اظهار داشت: این را قبول داریم که نباید یک فرهنگ مشترک که سهم کل خراسان بزرگ است را به یک منطقه خلاصه کرد، بااین‌وجود تایباد به دلیل نزدیکی به ابر شهر هرات، تأثیر از مکتب هنری هرات می‌گرفته و بعضاً خود در این مکتب، سبک‌های متعدد خلق می‌کرده است مانند شعر، خوشنویسی و موسیقی که باید به آن‌ها بیشتر توجه شود.
وی افزود: اینکه تایباد نخستین جشن ثبت جهانی دوتار را در سطح کشور برگزار می‌کند، باید به فال نیک گرفته شود و ما آمادگی داریم در صورت حمایت ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی و همچنین مجموعه شهرستان تایباد، این جشن را در سطح ملی و حتی بین‌المللی با حضور هنرمندان کشور افغانستان و ولایت هرات برگزار کنیم.
خبرنگار: علی بهمنی
