مراسم گرامیداشت «مهدی اخوان ثالث» در توس برگزار شد
مراسم گرامیداشت «مهدی اخوان ثالث» در توس برگزار شد

مدیر مجموعه تاریخی فرهنگی آرامگاه فردوسی گفت: همزمان با سی و دومین سالگرد درگذشت مهدی اخوان ثالث (م. امید) شاعر گرانقدر خراسانی و ادیب نامدار ایران معاصر مراسم گرامیداشت در توس برگزار شد.

به گزارش اختر شرق؛ سیدهاشم حسینی با بیان اینکه در این مراسم جمعی از دوستداران ادبیات و فرهنگ استان در کنار مقبره او و در جوار آرامگاه حکیم توس، ابوالقاسم فردوسی گرد هم آمدند تا یاد و خاطره این ادیب فرزانه را گرامی بدارند، عنوان کرد:  این مراسم با همکاری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان، اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری، حوزه هنری خراسان رضوی، دانشگاه فردوسی مشهد، شهرداری منطقه ۱۲ مشهد و مجموعه فرهنگی تاریخی توس برگزار شد.

وی در این مراسم حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران با اشاره به نقش مهدی اخوان ثالت در تثبیت شعر نو اظهار کرد: اگر مهدی اخوان ثالث وجود نداشت شاید حملات سخت و دردناک شعر نو ستیزان، شعر نو را در فرهنگ معاصر ما به محاق می‌برد.

وی ادامه داد:  سخن گفتن درباره اخوان هم سخت است و هم آسان؛ آسان از این رو که اخوان این سعادت را داشته که حتی در زمان حیات خود، بزرگان فاضل و متفکران و اندیشمندان ایرانی درباره او سخن گفته‌اند و خود نیز آن‌ها را شنیده است. بنابراین کسی که امروز می‌خواهد اخوان را بشناسد، کافی است که به آثار مختلفی که در رابطه با او منتشر شده رجوع کند و معانی بلند و عمیقی را در آن‌ها بیابد؛ این درحالی است که کمتر کسی در دوران حیات و پس از حیات خود این سعادت را پیدا می‌کند که فاضلان بزرگ عصر درباره‌اش سخن بگویند.

حسینی با اشاره به اینکه سخن گفتن درباره اخوان از یک رو سخت است، تصریح کرد: برآهنی می‌گوید شبی به منزل شخصی به نام خبره‌زاده رفته بودیم که مهدی اخوان ثالث نیز در آنجا حضور داشت. در آن شب سخنان بسیاری رد و بدل شد اما در لحظه‌ای خاص اخوان گفت که در حوزه شعر جایگاه نخست متعلق به فردوسی و سپس متعلق به من است؛ لحن کلام اخوان نیز به گونه‌ای نبود که تصور کنیم مزاح می‌کند یا سرسری سخن می‌گوید بلکه کاملا جدی سخن می‌گفت. او می‌گوید در آن لحظه خیلی تعجب کردم و با خود گفتم مگر امکان دارد که کسی خود را با فردوسی مقایسه کند؟ فردوسی از نظر حماسه‌سرایی و زنده نگهداشتن زبان فارسی در جایی ایستاده که بعید است تا ابد کسی به آن قله برید؛ لذا فردوسی شدن امر محالی به نظر می‌رسد.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران تصریح کرد: برآهنی می‌گوید کمی تعجب کردم که چرا اخوان چنین سخنی گفته اما کمی که فکر کردم، با خود گفتم کسی که این سخن را گفته، اخوان است نه یک انسان عادی؛ پس تامل کردم و به این نتیجه رسیدم که او درست می‌گوید چراکه اگر از لحاظ هندسه معنا و ساختار به بررسی تطبیقی شعر اخوان با فردوسی بپردازیم، هر دو روحیه کلاسیک دارند؛ لذا او می‌گوید اگر از لحاظ روحیه کلاسیک اخوان را با فردوسی مقایسه کنیم، کلام اخوان مبتنی بر اینکه اول فردوسی سپس من نه تنها اغراق‌آمیز نیست بلکه حق است.

بلخاری با بیان اینکه اخوان ثالث تنها در قالب غزل شعر نسروده بلکه قصیده نیز دارد و در شعر نو پس از نیما کولاک کرده، تصریح کرد: اخوان شعر نو را در جایگاهی نشاند که ادب ایران با کمال تواضع سر فرود آورد و گفت این هم رشحه‌ای از رشحات زیبایی‌شناسی ذوقی فرهنگ و ملت ماست و جامعه ادبی شعر نو را به رسمیت شناخت.

وی با اشاره به سخنی از محمدرضا شفیعی کدکنی مبنی بر اینکه شاعر باید مهندس باشد و اخوان هندسه معنا و زبان را می‌شناخت، اظهار کرد: برخی‌ها شاعر هستند اما چون اخوان مرزها را تغییر نمی‌دهند و مهندس زبان و معنا نیستند بلکه مقلد صرف هستند اما اخوان علی‌رغم اقتدای کامل توام با تواضع نسبت به نیما به تعبیر سیمین بهبهانی در قلمروی اوزان نیمایی، اوزان جدیدی را وارد کرده است.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران گفت: وقتی براهنی از روحیه کلاسیک سخن می‌گوید، منظورش وحدت جمال و جلال است و اینکه اخوان هم زمین و زمانه خود را می‌شناسد و هم تاریخ و فرهنگ تمدن خویش را. اخوان پس از انقلاب فرهنگی مدتی در دانشگاه‌ها به تدریس پرداخت و برای اینکه او را بیشتر بشناسید بهتر است موضوعاتی که او تدریس کرده و مصاحبه‌هایی که انجام داده را بررسی کنید تا متوجه شوید که با یک ادیب دانشمند رو به رو هستید.

بلخاری عنوان کرد: مهدی اخوان ثالث یکی از کسانی است که در سلسله شاعران بزرگ این تمدن نسبت عظیمی میان جهان سنت و مدرنیته ایجاد کرد. کسانی که در قلمروی ادب شعری و ادبیات ایران تمام آثار اخوان را مورد مطالعه قرار دهند و قدرت تحلیل داشته باشند، به صراحت به این نکته می‌رسند که اخوان میراث‌دار گذشتگان بود اما در گذشته نماند و حتی در زبان سراغ شعر نو رفت.

هم‌چنین مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در این مراسم گفت: راه اخوان ثالث باید با اشاعه و بازگو کردن اشعارش به نسل‌های بعد ادامه یابد.

محمد حسین‌زاده بیان کرد: شاید نزدیک‌ترین وارث فردوسی مهدی اخوان ثالث است که بهانه دور یکدیگر جمع شدن ماست. فردوسی عشق به ایران و قهرمانان ایران داشت و صلابت کلام و بیان او آنقدر برای ایرانیان عزیز بوده که هزار سال سینه به سینه چرخیده تا به ما رسیده و اگر قرار بود اخوان در جایی به آرامش برسد و ماندگار شود، نزدیک فردوسی بود.

وی با اشاره به اینکه اخوان ثالث نیز عاشق ایران، قهرمانان وطن، شهیدان و فردوسی است، گفت: او در جای‌جای اشعارش به این موضوع اشاره کرده و هنوز هم که شعر خوان هشتم او را می‌خوانم، تنم از عشقی که به رستم و قهرمانان وطن هنگامی که در معرض تزویر دشمنان قرار می‌گیرند دارد، می‌لرزد.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: وظیفه دوست‌داران شعر و ادب معرفی بزرگان و ستارگان و مفاخر به نسل نوجوان و جوان ماست که در این حوزه کم‌کاری کرده‌ایم و باید خیلی بیش از این‌ها برای آن وقت بگذاریم. پدران و پدربزرگان ما در قصه‌های شبانه و گعده‌های خانوادگی این میراث را به ما منتقل کرده‌اند و نباید بگذاریم که ابزارها و تفریحات روزمره ما را از میراث هویتی خود غافل کند. بنابراین باید همه تلاش کنیم که شعر فردوسی و راه فردوسی همان‌گونه که اخوان ثالث به آن پایبند بود، به نسل‌های بعدی نیز منتقل شود.

حسین‌زاده تصریح کرد: فضای مجازی که نسل جدید با آن درگیر هستند، فرصتی برای معرفی مفاخر ما از جمله اخوان ثالث است. بنابراین پیشنهاد می‌کنم در این روزها شعری که از اخوان ثالث می‌پسندیم را در این روزها در صفحات مجازی خود منتشر کنیم.

در حاشیه این مراسم که با حضور حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، برگزار شد، از سردیس مهدی اخوان ثالث رونمایی شد، این سردیس طی روزهای آینده در بلوار اخوان ثالث، از میدان جانباز تا بولوار سجاد مشهد نصب خواهد شد.

این سردیس به سفارش اداره هنری سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد توسط استاد هادی ضیاالدینی از استاندان برجسته مجسمه سازی کشور ساخته شده است.

image_printچاپ مطلب