دانشیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد گفت: پارک علم و فناوری خراسان در مبدا ورودی شهر مشهد واقع شده و این نوعی پتانسیل محسوب می‌شود. این امر نمادی است برای یک شهر پیشرفته که پیام فناورانه‌ای دارد.
به گزارش اختر شرق و به نقل از روابط عمومی پارک علم و فناوری خراسان؛ طرح جامع عمرانی پارک علم و فناوری خراسان توسط دکتر حامد کاملی‌نیا، دانشیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد طراحی و تدوین شده است.
وی در این خصوص اظهار می‌کند: سال ۹۵ در طی همکاری دانشگاه فردوسی با پارک علم و فناوری خراسان تصمیم گرفته شد تا طرح جامع عمرانی پارک تدوین و اصلاح شود. در مدت زمان دو سال با توجه به برگزاری جلسات متعددی که با اعضای پارک داشتیم، توانستیم براساس چارچوب‌ها، تحقیقات و با توجه به ارائه نمونه‌هایی از پارک‌های مختلف خارجی و داخلی، ضوابط تدوین شده‌ای با عنوان طرح جامع عمرانی از پارک علم و فناوری خراسان طراحی کنیم.
حامد کاملی‌نیا، دکترای خود را از دانشگاه معماری تهران اخذ نموده و در حال حاضر دانشیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد است. وی تخصص طراحی و معماری سبز را از دانشگاه کشور پاریس اخذ کرده است.
وی در خصوص پارک‌های علم و فناوری دنیا اظهار کرد: پارک‌های علم و فناوری به عنوان یک مجموعه معماری نگاه می‌شود. یکی از موضوعات مهم این نوع پارک‌ها در دنیا مولفه طراحی پایدار است که مربوط به حوزه‌های اجتماعی، محیط زیستی و اقتصادی است و این مولفه‌ها در فرم و کالبد فضای ساختمان‌ها شکل می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه طرح جامع عمرانی هر سازمان، چشم‌اندازی از آن سازمان است، گفت: وقتی در مورد طرح جامع یک سازمان صحبت می‌کنیم متولیان و بهره‌برداران، نقطه نظراتی به لحاظ ویژگی‌های عملکردی ارائه می‌دهند. سپس ما به عنوان معمار و شهرساز نیازهای محیطی، استانداردها، سرانه‌ها، پارکینگ‌ها، خدمات و… را می‌سنجیم و نحوه درست استفاده از کاربری زمین و خدمات را براساس کیفیت‌های فضای لازم و ضوابط طراحی و ساختمان‌سازی به آن‌ها ارائه می‌دهیم.
وی با بیان اینکه بیشتر مقالاتش در حوزه مجموعه‌های آموزشی است، گفت: کتابی در حوزه معماری دانشگاه و مقالاتی در حوزه تاثیر مولفه‌های مجموعه‌های آموزشی و آکادمیک برای کنفرانس و کنگره‌های مختلف به چاپ رسانده‌ام. برای پارک علم و فناوری خراسان نیز طرح پژوهشی ارائه کرده‌ام که این طرح براساس مطالعات و تحقیقات در زمینه‌های مختلف مانند نوع شرکت‌های فناور، سرانه‌های انسانی، فضای سبز، خدمات عمومی، دسترسی‌ها، حمل‌ونقل و… است که از روی بهترین نمونه پارک‌هایی همچون پارک‌های علم و فناوری خاورمیانه، آسیا، اروپا و… برداشته شده است.
پارک‌های علم و فناوری نماد پیشرفت یک شهر هستند
کاملی‌نیا ادامه می‌دهد: پارک‌های علم و فناوری نماد پیشرفت یک شهر هستند. این‌گونه پروژه‌ها طرح‌های مشاوره‌ای است که توسط مشاور و براساس چارچوب شرح خدمات، ضوابط و دستورالعمل‌های کلی ساختمانی که شامل محوطه‌سازی، حمل‌ونقل، زیست محیطی و… می‌باشد، طراحی می‌شود و سپس کارفرما آن را اجرا می‌کند. هنگامی‌که طرح تدوین و ارائه شد، در اجرای آن مشاور نقشی نخواهد داشت و کارفرما ضمانت اجرایی پروژه را در دست خواهد گرفت.
وی با بیان اینکه «پارک‌های علم و فناوری براساس استانداردها و نظام تعیین شده‌ای طراحی می‌شوند»، بیان می‌کند: در این طرح جامع ظرفیت تعداد افرادی که باید به عنوان کارمند در پارک فعالیت کنند، میزان فضای سبز، راه‌ها، حریق‌ها، مکان‌های امن در مواجه با حوادث، مکانی برای پدافندهای غیرعامل، آسانسورها، راهروهای اضطراری، فرم و شکل ساختمان‌ها، نوع تامین آب و برق از نوع زیست‌محیطی، تصفیه فاضلاب‌ها برای آبیاری فضای سبز پارک و… طراحی می‌شود. این طرح باید با نظم، هماهنگی و به‌صورت یک‌رنگ در محیط ایجاد شود.
مشاور طرح جامع پارک علم و فناوری خراسان گفت: طرح‌های جامع هر چند سال یک‌بار توسط متخصصان این حرفه به روز می‌شود. پیشرفت و تحول جامعه و تغییر طرح جامع با یکدیگر همخوانی دارند.
لازم به ذکر است؛ طرح جامعه پارک علم و فناوری خراسان جدیدا طراحی شده است. هنگامی‌که طرح پارک را ارائه دادیم ۹۵درصد پارک به همین صورتی‌که هست، شکل گرفته بود. ما بر روی طرح‌های اولیه پارک اصلاحیه‌هایی انجام داده‌ایم که تاثیرات آن به مرور زمان خودنمایی خواهد کرد. در این اصلاحیه حمل‌ونقل را به‌صورت برقی و رنگ ساختمان‌ها و نحوه تامین برق ساختمان‌ها از نوع خورشیدی و… را تدوین کردیم.
هریک از پارک‌های علم و فناوری در دنیا ویژگی و قابلیت خاصی دارند
کاملی‌نیا عنوان کرد: هریک از پارک‌های علم و فناوری ویژگی و قابلیت خاصی دارند؛ به عنوان مثال پارک علم و فناوری قطر در کنار شهرک آموزشی، جذابیت خاص خود را داراست و نگاه آینده‌نگری به مجموعه‌های آموزشی و دانشگاهی دارد. شایان ذکر است که زیباترین مسجد و بزرگترین استادیوم در پارک علم و فناوری قطر واقع شده است. به نظر بنده یکی از موفق‌ترین نمونه‌های پارک علم و فناوری در کشور قطر و بعد از آن در سنگاپور قرار دارد. در پارک‌های علم و فناوری دنیا، محورهای اجتماعی اهمیت ویژه‌ای دارند.
دانشیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: پارک علم و فناوری خراسان در مبدا ورودی شهر مشهد واقع شده و این نوعی پتانسیل محسوب می‌شود. این امر نمادی است برای یک شهر پیشرفته و پیام فناورانه‌ای دارد. همچنین در پارک هنوز زمین‌های دست‌نخورده‌ای وجود دارد که می‌توان بر روی آن‌ها برنامه‌ریزی‌های باکیفیتی در نظر گرفت.
پارک علم و فناوری باید محیطی علمی – اجتماعی داشته باشد
وی با اشاره به اینکه طراحی پارک‌ها باید به گونه‌ای باشد که شهروندان، پارک‌های علم و فناوری را به عنوان یک مکان گردشگری محسوب کنند، گفت: این پارک‌های فناوری باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که در دسترس شهروندان باشد و آن‌ها بتوانند به راحتی از فضاهای ایجاد شده استفاده کنند. پارک‌های علم و فناوری موفق دنیا کاربری‌های آموزشی ارائه می‌دهند که شامل ساخت مهدکودک‌های علمی تا دانشگاه‌های فناور است. به عنوان مثال در کنار پارک علم و فناوری کشور قطر، شهرک آموزشی راه‌اندازی شده که این شهرک در موفقیت پارک نقش بسیار مهمی داشته و دارد.
کاملی‌نیا عنوان می‌کند: همچنین مکان‌های عمومی، خدماتی و رفاهی مانند هتلینگ، سالن‌های تئاتر، سینما و… باید در پارک‌های علم و فناوری وجود داشته باشد. ما نیز درپارک علم و فناوری خراسان این چنین طرح‌هایی را پیشنهاد داده‌ایم. وی افزود: پارک علم و فناوری محیطی علمی – اجتماعی است و این ماهیت را با توجه به ایجاد فضاهای عمومی با شیوه مدرن روز دنیا باید ارتقا داد و پیشنهادات ما برای پارک علم و فناوری خراسان نیز از همین جنس است.
پارک علم و فناوری خراسان بزرگترین و اولین پارک وزارت علوم در ایران است
در ادامه ابوذر امینی، رئیس اداره توسعه زیرساخت‌های فناوری پارک خراسان درخصوص زیرساخت‌های پارک و طرح جامع پارک گفت: پارک علم و فناوری خراسان به عنوان یکی از بزرگترین و اولین پارک تأسیس شده توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در ایران است که در شهریور ۸۱ با تکیه بر تجارب ارزشمند به دست آمده طی ۲۲ سال فعالیت تحقیقاتی در زمینه ایجاد و گسترش فناوری ملی و فراهم شدن زیرساخت‌های مناسب با مصوبه شورای گسترش آموزش عالی فعالیت اجرایی خود را در زمینی به وسعت ۳۷ هکتار در شهر مشهد و در مجاورت شهرک صنعتی توس آغاز نمود. پارک علم و فناوری خراسان ۳۵۰شرکت دارد که ۴۵۰۰ نفر در این پارک مشغول به فعالیت هستند. ۸۵ درصد کارکنان این پارک مدارک بالای لیسانس دارند.
وی گفت: پارک‌های علم و فناوری به عنوان متصل‌کننده دانشگاه، صنعت و بازار در عرصه اقتصاد دانش‌بنیان هستند. طراحی و جانمایی فضاهای مشترک میان بخش‌های پژوهشی با بخش‌های اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، اقامتی است و می‌تواند در حوزه‌های بیرون از پارک مانند دانشگاه‌ها پیامدهای مثبت و موثری را در برداشته باشد.
امینی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین عوامل طراحی کالبدی پارک، همکاری و مشاوره دانشکده معماری دانشگاه فردوسی مشهد با پاک علم و فناوری خراسان در راستای درک صحیح از نیازهای این مجموعه است، ادامه می‌دهد: برنامه‌ریزی کاربری اراضی و مدیریت خردمندانه فضا به منظور بهینه‌سازی الگوی توسعه فعالیت‌های انسان است. بر همین اساس طبق مطالعات انجام شده پیرامون پارک‌های علم و فناوری و با توجه به نیاز پارک، علاوه بر طراحی ساختار جانمایی واحدهای فناور و بخش‌های عمومی و مسجد، توجه به جانمایی فضای آموزشی، اقامتی و ورزشی همراه با طراحی مرکز تجمع و انجام فعالیت‌های گروهی در یک پلازای تعریف شده درحدود مرکز سایت، در نظر گرفته شده است.
در پارک خراسان، کاربری‌های گوناگون سازگار با محیط زیست ایجاد شده است
رئیس اداره توسعه زیرساخت‌های فناوری با بیان اینکه در طراحی پارک علم و فناوری خراسان سعی شده است با ایجاد کاربری‌های گوناگون، امکان کار و زندگی پژوهشی در محیطی سازگار با محیط زیست فراهم گردد، گفت: یک طرح سازمان‌دهنده محوری که با توجه به هندسه سایت و پراکندگی کاربری‌ها در نظر گرفته شده است. این طرح به بررسی الگوهای مختلف در پارک‌های علم و فناوری می‌پردازد. همچنین این طرح جامع بر استخوان‌بندی محوری و طراحی بر مبنای سازمان‌دهی خطی تاکید دارد و در تامین شبکه دسترسی مطلوب، ساختاری خوانا و قابل دسترس با تمرکز بر فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی تلاش می‌کند.
لازم به ذکر است؛ تحقق این امر با توجه به طراحی سازگار با محیط زیست و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و استفاده از عناصر بومی امکان‌پذیر است.
