شهرستان مشهد در حالی که از نیمه بهمن، شرایط آب و هوایی بهاری را تجربه می‌کرد و شکوفه باران درختان خبر از بهار زودرس می‌داد، دوباره زمستانی شد و باعث خسارت به درختان میوه گردید. برآوردهای اولیه حاکی است، درختان زردآلو و بادام بیش از ۷۰ درصد، انگور حدود ۳۰ درصد و سایر درختان میوه احتمالا بین ۵ تا ۲۵ درصد دچار خسارت گردیده اند.
به گزارش اختر شرق؛ باغ‌های مشهد از نیمه‌های بهمن به استقبال بهار رفتند و جوانه زدن درختان و شکوفه باران شدن آن‌ها، بهار را در نیمه‌های زمستان به مردم این دیار هدیه داد.
این زیبایی بهارانه از همان ابتدا کشاورزان و باغداران را نگران کرد زیرا بسیار احتمال می‌رفت زمستان دوباره از راه برسد و سرمازدگی، عایدی امسال باغداران از تداخل فصل‌ها شود.
محمد جعفری مسئول باغبانی جهاد کشاورزی شهرستان مشهد با بیان اینکه سرما و یخبندان اخیر با توجه به گرمای حدود یکماهه قبل از آن که منجر به ظهور جوانه‌های رویشی و زایشی درختان میوه گردیده بود، باعث بروز خسارت به محصولات باغی گردیده است، عنوان کرد: برآوردهای اولیه حاکی است، درختان زردآلو و بادام بیش از ۷۰ درصد، انگور حدود ۳۰ درصد و سایر درختان میوه احتمالا بین پنج تا ۲۵ درصد دچار خسارت گردیده اند.
وی اظهار کرد: سرمازدگی پدیده‌ای است که درجه حرارت‌های پایین سبب ایجاد خسارت و یا از بین رفتن اندام‌های گیاهی می‌شود. این عارضه در محصولات سبزی و صیفی خارج از فصل در روزهای سرد پاییز و زمستان و در درختان میوه در فصل زمستان و یا اوایل بهار حادث می‌شود و هرساله خسارت‌های زیادی بر جای می‌گذارد.
جعفری گفت: عمدتاً دو نوع روش برای مقابله یا پیشگیری از سرمازدگی، توصیه می‌شود که روش اول شامل روش‌های طولانی مدت است که قبل از ورود سامانه یخبندان اعمال می‌شود و روش دوم روش‌های فعال کوتاه مدت است که در زمان و نزدیک به بروز یخ زدگی انجام می‌شود.
مسئول باغبانی جهاد کشاورزی مشهد تصریح کرد: سرمازدگی از جمله تنش‌های غیرزیستی است و به شرایطی اطلاق می‌شود که گیاه در نتیجه بروز درجه حرارت‌های بین صفر تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد خسارت می‌بیند. آثار اولیه این تنش عبارتند از کاهش عمومی رشد، تغییر رنگ، کلروز، تخریب بافت‌های سلولی، عدم جوانه‌زنی بذر، عدم انتقال مواد فتوسنتزی، عدم جذب عناصر غذایی و غیره که برخی از آثار این تنش برگشت‌پذیر و برخی از آثار دیگر این تنش مانند فتوسنتز در اثر تخریب کلروپلاست‌ها و پیری زودرس گیاه غیرقابل برگشت هستند.
جعفری با اشاره به اینکه جهت جلوگیری یا کاهش این خسارت می‌توان از راه‌کارهای فنی مختلف بهره برد که بسته به شرایط و توانایی کشاورز و منطقه، می‌توان از آن‌ها استفاده کرد، مطرح کرد: مهم‌ترین راه‌کارها استفاده از دستگاه‌های مه ساز، استفاده از دود و هدایت آن روی مزارع (در مناطق غیرمسکونی)، آبیاری بارانی یا غرقابی یا قطره ای، استفاده از ماشین‌های ایجاد باد در مزارع، عایق‌سازی مزارع به وسیله پلاستیک یا پوشش‌های مختلف، استفاده از ضدیخ طبیعی «کراپ اید» (جدیدترین روش ارائه شده) هستند.
وی ادامه داد: استفاده از دود در شب‌هایی که وارونگی حرارتی ایجاد شده است، گرمایی که به صورت طول موج بلند از زمین خارج می‌شود را از خود عبور داده و همچنین در روز نور خورشید را که به صورت طول موج کوتاه است، ازخود عبور نمی‌دهد. ایجاد دود از نظر محیط زیست زیان‌آور است. بنابراین استفاده از دود در مناطق غیرمسکونی توصیه می‌شود.
مسئول باغبانی جهاد کشاورزی مشهد گفت: دستگاه مه ساز باعث کاهش از دست رفتن گرما از سطح خاک و گیاه می‌شود و ایجاد مه مصنوعی به‌عنوان سدی در برابر هدر رفتن گرما از سطح خاک و گیاه می‌شود. مه می‌تواند تا چهار درجه سانتی‌گراد گرما تأمین کند. همچنین دستگاه مولد باد شامل یک برج فولادی بلند و یک پروانه گردان بزرگ هستند. هنگامی که پروانه ماشین باد می‌چرخد، هوا را از بالا به پایین کشیده و باعث پایین آوردن هوای گرم بالای سطح می-شود. مشکل عمده این سیستم بالا بودن هزینه اولیه تهیه آن است.
جعفری از باغداران خواست تا گونه‌های درختی خود به ویژه درختان گردو، بادام و زردآلو را با ارقام دیرگل جایگزین کنند تا از بخش زیادی از خساراتی که هرساله با نوسانات دمایی متوجه کشاورزان می‌شود، جلوگیری شود.
