مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: حوض انبار سه گنبدی تخته مایان در شهرستان بینالود در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
به گزارش اختر شرق؛ ابوالفضل مکرمی‌فر گفت: حوض انبار سه گنبدی تخته مایان درپشت ارتفاعات جنوبی شهر مشهد و ۸ کیلومتری شرق روستای مایان‌پایین (سفلی) در شهرستان بینالود قرار دارد.
وی درباره تاریخچه و وجه تسمیه اثر اظهار کرد: روستای مایان، روستایی از توابع بخش طرقبه شهرستان بینالود در استان خراسان رضوی ایران است که منبع درآمد اهالی روستا محصولات کشاورزی که بیشترحاصل از باغداری و میوه وهمچنین کشاورزی بصورت دیم است، میوه‌هایی شامل گیلاس، آلبالو، زردآلو، آلو، سیب، گردو و از محصولات عمده این روستا است، از این رو به‌دلیل قرارگیری این حوض انبار در دشت‌های دیمه زار نزدیک این روستا آن را به این نام می‌شناسند.
هم‌چنین محمود طغرائی مسئول دفترثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی درباره مشخصات اثر، تصریح کرد: تخته‌مایان شامل عرصه نسبتا هموار با مساحت تقریبی ۳۰۰۰ هکتاری درپشت ارتفاعات جنوبی شهر مشهد است. این عرصه محل کشاورزی بصورت دیم اهالی روستاهای مایان بوده است. در این عرصه کشاورزی دو سازه آبی تاریخی برجای مانده است.
طغرائی با بیان اینکه حوض‌انبارسنگی سه گنبدی یکی از این دو بنای تاریخی است، این حوض‌انبارکه عمدتا از سنگ ساخته شده شامل سه مخزن مدور متصل به هم هستند، گفت: ورودی بنا از سمت شمال بوده و شامل هفت پله و دارای پوشش گنبدی است، قطرمخازن به ترتیب ۲.۸۰ متر، ۲.۸۰متر و۲.۴۰متربوده وبه یکدیگر ارتباط دارند.
وی ادامه داد: بدنه این حوض‌ها سنگی بوده و ۳.۶۸ مترارتفاع داشته و ۱.۸۰ متر در داخل زمین ایجاد شده‌اند، پوشش هریک ازآن‌ها با ترکیبی ازسنگ وآجر ایجاد شده است، هنوز بخشی ازاندود ساروجی داخل آن‌ها باقی مانده ودر برخی از نقاط با سیمان مرمت شده‌اند.
مسئول دفترثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی مطرح کرد: مالکان اراضی کشاورزی در مدیریت هدایت آب‌های سطحی به هنگام نزول باران وبهره‌برداری در فصول گرم برای آب‌شرب، استفاده از مصالح بومی وهمچنین مرتبط کردن سه مخزن مذکور، ازجمله ویژگی‌های فنی ونظام بهره‌برداری آن است.
وی با بیان اینکه این سازه آبی کتیبه ندارد، اظهار کرد: با توجه به منحصربه‌فرد بودن طرح اثر و بومی‌بودن آن، نمی‌توان ازمقایسه تطبیقی به قدمت آن پی برد، اما با توجه به استفاده از آجرهای مربع شکل قدیمی دربدنه وسقف آن، قدمت این اثر را می‌توان به دوره صفویه نسبت داد.
طغرائی درباره ویژگی‌های خاص اثر، خاطرنشان کرد: مصالح بومی و هم‌چنین مرتبط کردن سه مخزن مذکور، ازجمله ویژگی‌های فنی ونظام بهره برداری آن است.
