بیضایی تفاوت‌های فرهنگی را در نگاه به زنان دخالت می‌دهد

یک روزنامه‌نگار گفت: بیضایی تفاوت‌های فرهنگی را در نگاه به زنان دخالت می‌دهد و در این زمینه جلوتر از عصر و زمانه خود است.

به گزارش اختر شرق؛ حامد پنابادی در جلسه نشست و بررسی و نقد فیلم «سگ‌‌کشی» که در دفتر جمعیت زنان مسلمان نواندیش برگزار شد، اظهار کرد: سگ‌کشی در سال ۷۱ توسط بهرام بیضایی نوشته‌شده و اجازه ساخت آن در سال ۷۸ داده‌شده است. گفتنی است سگ‌کشی بهترین فیلم تولید بیست سال سینمای ایران به انتخاب تماشاچیان شده است.

وی افزود: بیضایی دارای ارگان چهارگانه‌ای است
که در فیلم‌هایش تکرارپذیرند این چهارعنصر شامل تاریخ-اسطوره، زن، غریبه و
روشنفکر. او فیلم‌سازی مؤلف است که هر سکانس از فیلمش کاملاً متمایز است و هویتی
هنرمندانه و خلاقانه دارد. مهم‌ترین مؤلفه فیلم‌های بیضایی امید است که از طریق آیینه
تصویر می‌شود. این در حالی است که در فیلم سگ‌کشی آیینه وجود ندارد و جایگزین آیینه
انعکاس تصویر در شیشه است که نشانگر عدم وجود امید در این فیلم است. به همین دلیل
سگ‌کشی از تلخ‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است.

پنابادی ادامه داد: مفهوم دیگر موجود در این فیلم،
بحث جستجوی هویت و تعمق در ریشه‌هاست. مفهوم دیگ زندگی است که از طریق به تصویر کشیدن
دوک، چرخ و گاری در سینمای بیضایی نشان داده می‌شود در فیلم سگ‌کشی نیز این تصویر
وجود دارد.

این روزنامه‌نگار با اشاره مؤلفه تنهایی انسان
در فیلم بیضایی گفت: تنهایی انسان در بیشتر قاب‌های موجود در فیلم سگ‌کشی وجود
دارد. بایستی توجه داشت نام‌هایی که بیضایی برای شخصیت‌های فیلم خود برگزیده دارای
معناست و هرکدام به طریقی ویژگی‌های جامعه موجود را بیان می‌کنند. از سویی دیگر
کارگران موجود در فیلم نشان‌دهنده تئوری ابتذال هستند. بدین معنا که طبقه فرودست
به دلیل جهل، دچار شر شده‌اند.

پنابادی بابیان اینکه «فیلم‌نامه سگ‌کشی در سال ۱۳۷۱ و در ارتباط با پایان جنگ نوشته‌شده است» خاطرنشان کرد:شخصیت‌های سینمایی بر بهرام بیضایی تأثیر گذاشته‌اند که این نوع تأثیر در فیلم‌های او دیده می‌شود. یکی از شخصیت‌هایی که ارجاعات سینمایی بیضایی در آثار وی دیده می‌شود شخصیت هیچکاک است و او به فراوانی در فیلم‌های خود به هیچکاک ادای دین می‌کند. درواقع در فیلم سگ‌کشی رنگ و نور و حتی نوع قرار گرفتن دوربین نوعی ادای دین بیضایی به هیچکاک است.

وی بیان کرد: بیضایی در تمام آثار مکتوب، سینمایی
و نمایشنامه‌های خود ارزشی برای خرد و خردمندی قائل است و معتقد است پرداختن هر
بهایی برای آن زیاد نیست. مؤلفه دیگر موردتوجه بیضایی بحث اسطوره است. مهم‌ترین
اسطوره موردتوجه وی آناهیتا و ناهید است مبنی بر اینکه زن سرچشمه زندگی و باوری
است و در فیلم سگ‌کشی این اسطوره دیده می‌شود.

این روزنامه‌نگار ادامه داد: بیضایی بیان می‌کند
زنان در جامعه ایران مغفول مانده‌اند و کمتر شناخته می‌شوند. بیضایی معتقد است این
مردم‌سالاری است که اجازه نمی‌دهد زنان در رابطه با نقطه نگاه و تجربیات خود سخن
بگویند. او حضور زن را به‌صورت بسیار پررنگ در فیلم‌های خود به تصویر کشیده است.

پنابادی توضیح داد: در آثار بیضایی از فیلم رگبار ساخته سال ۱۳۵۱ تا آخرین اثرش وقتی همه خواب هستیم نگاهی به موج فمینیستی سوم دارد. در موج سوم فمینیستی نگاه مرد ستیزانه وجود ندارد. بیضایی تفاوت‌های فرهنگی را در نگاه به زنان دخالت می‌دهد و در این زمینه جلوتر از عصر و زمانه خود است.

خبرنگار: سارا ایزدخواه